Ο Δήμος Ηλιούπολης έχει μια από τις χειρότερες επιδόσεις σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων σε επίπεδο περιφέρειας Αττικής και σε πανελλαδικό επίπεδο. Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ανακύκλωσης της περιφέρειας Αττικής, το καθαρό ποσοστό ανάκτησης ανακυκλώσιμων υλικών και βιοαποβλήτων είναι μόλις 4,6%, ενώ, σύμφωνα με το τοπικό σχέδιο, ο στόχος ανάκτησης και ανακύκλωσης για το 2025 είναι 55%.
Κάθε χρόνο ο Δήμος Ηλιούπολης και φυσικά όλοι οι δημότες, επιβαρυνόμαστε με το τεράστιο ποσό των 2.200.000 ευρώ ως κόστος ταφής, ενώ χρήσιμα υλικά και βιοαπόβλητα θάβονται στον ΧΥΤΑ Φυλής, ρυπαίνοντας το περιβάλλον, επιτείνοντας την κλιματική κρίση και υποβαθμίζοντας σοβαρά την υγεία και την ποιότητα ζωής των κατοίκων της Δυτικής Αττικής. Τα χρήματα αυτά στην κυριολεξία πετιούνται στα σκουπίδια, ενώ ένα μεγάλο μέρος τους θα μπορούσε να αποδοθεί στην τοπική κοινωνία καθώς και στους εργαζόμενους στην αποκομιδή απορριμμάτων, πολλοί και πολλές εκ των οποίων τελούν σήμερα υπό απόλυση.
Ο Δήμος μας διαθέτει εδώ και αρκετά χρόνια ένα σύγχρονο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων , το οποίο επικαιροποιήθηκε το 2021, αλλά δυστυχώς, με ευθύνη των προηγούμενων δημοτικών αρχών, ουδέποτε εφαρμόστηκε.
Η νέα Διοίκηση του Δήμου έχει σήμερα την ευθύνη για την εφαρμογή του τοπικού σχεδίου διαχείρισης και πρέπει άμεσα, να ξεκινήσει την υλοποίηση πιλοτικών προγραμμάτων πρόληψης και χωριστής συλλογής όπως κάνουν όλοι οι Δήμοι που έχουν στραφεί σε επιτυχημένα μοντέλα διαχείρισης απορριμμάτων (π.χ. Δήμος Χαλανδρίου, Δήμος Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης, κ.α.).
Ένα προτεινόμενο πιλοτικό πρόγραμμα, που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα, περιλαμβάνει την ολοκληρωμένη διαχείριση μέσω πρόληψης παραγωγής αποβλήτων, επαναχρησιμοποίησης και εκτεταμένης διαλογής στην πηγή, με στόχο την μείωση των υπολειμμάτων του πράσινου κάδου στο 10% της ποσότητας που συλλέγεται σήμερα. Έτσι, θα πετύχουμε αντίστοιχη μείωση του κόστους ταφής.
Με δεδομένα τα διαχρονικά προβλήματα στην πρόληψη και χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών, την απουσία ενημέρωσης των δημοτών, και την τεράστια καθυστέρηση στη διαχείριση και χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ανεχθούμε άλλη καθυστέρηση. Ήδη, από τις 6 Μαρτίου 2024 καταθέσαμε πρόταση στην Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Ηλιούπολης να συγκροτηθεί δια-παραταξιακή επιτροπή για την ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων στον Δήμο μας. Η πρόταση κατατέθηκε από τον κ. Θοδωρή Παπαδάτο, επικεφαλής της δημοτικής παράταξης ΗΛΙΟΥ-ΠΟΛΙΣ,ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΠΟΛΗ, και υπογράφεται από 54 συμπολίτες μας.
Η δια-παραταξιακή επιτροπή θα συντονίσει την εφαρμογή των απαραίτητων πιλοτικών προγραμμάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης και θα αξιολογεί τα αποτελέσματα ώστε ταχύτατα, σε ορίζοντα ενός έτους, να προχωρήσουμε σε καθολική εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης αποβλήτων και χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων και των τεσσάρων ρευμάτων ανακυκλώσιμων συσκευασιών (χαρτί, πλαστικά, μέταλλα, γυαλί) στον Δήμο μας, υιοθετώντας κίνητρα για τους δημότες και με συστηματική ενημέρωση τους.
Συγχρόνως, η επιτροπή θα συντονίσει, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς της πόλης μας, προγράμματα μηδενικών αποβλήτων σε σχολικές μονάδες. Αντίστοιχα προγράμματα θα εφαρμοστούν και σε επιχειρήσεις της πόλης (πρόληψη αποβλήτων τροφίμων σε εστιατόρια, super market, λαϊκές αγορές, πρόληψη αποβλήτων συσκευασιών με εξάλειψη των συσκευασιών μιας χρήσης – με έμφαση στην πρόληψη πλαστικών αποβλήτων, δημιουργία κέντρων δημιουργικής επαναχρησιμοποίησης, πλατφόρμες ανταλλαγής αγαθών κ.α).
Να σημειωθεί ότι ένα πρόγραμμα μηδενικών αποβλήτων εφαρμόζεται ήδη στο Neue Shule Athen στην Ηλιούπολη, με εξαιρετικά αποτελέσματα.
Δυστυχώς, μέχρι σήμερα το επείγον αυτό θέμα δεν έχει συζητηθεί στο Δημοτικό συμβούλιο, ενώ τα προβλήματα διογκώνονται – όπως απέδειξε και η πρόσφατη παραίτηση του Αντιδήμαρχου κ. Καραβαγγέλη, υπεύθυνου για τη διαχείριση απορριμμάτων.
Η κάθε επιπλέον καθυστέρηση στοιχίζει πολύ ακριβά τόσο σε επίπεδο περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δημόσιας υγείας και ποιότητας ζωής, όσο και σε κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο με υπέρμετρη οικονομική επιβάρυνση των δημοτών και απώλειας θέσεων εργασίας.
Συνοψίζοντας, προτείνουμε τα εξής
- Συγκρότηση δια-παραταξιακής επιτροπής που θα συντονίσει την εφαρμογή πιλοτικών προγραμμάτων ολοκληρωμένης διαχείρισης απορριμμάτων. Στην επιτροπή θα συμμετέχουν και ενεργοί πολίτες που είναι γνώστες του θέματος, και ειδικότερα του τοπικού σχεδίου διαχείρισης απορριμμάτων.
- Σχεδιασμός και εφαρμογή των πιλοτικών προγραμμάτων πρόληψης απορριμμάτων και χωριστής συλλογής, με έμφαση στα βιοαπόβλητα (τα κλαδέματα και απόβλητα τροφίμων), στα απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών/ κατεδαφίσεων, στα ογκώδη απόβλητα όπως στρώματα και έπιπλα, καθώς και στις συσκευασίες μιας χρήσης. Θα ορίζεται σαφές χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των προγραμμάτων και μετρήσιμοι στόχοι.
- Ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των δημοτών, με προγράμματα πόρτα-πόρτα καθώς και με δημόσιες εκδηλώσεις (υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση για αυτά μέσω της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης).
- Παρακολούθηση και έλεγχος της εφαρμογής των παραπάνω προγραμμάτων, σε συμφωνία με το τοπικό σχέδιο. Εφαρμογή διορθωτικών μέτρων όπου απαιτείται.
- Επέκταση των πιλοτικών προγραμμάτων σε όλο τον Δήμο και επίτευξη των στόχων για μείωση παραγόμενων απορριμμάτων, χωριστή συλλογή και ανακύκλωση.
Οι προκλήσεις για τον Δήμο μας είναι πολλές και μεγάλες, αλλά αν η νέα Διοίκηση ανταποκριθεί υπεύθυνα στο ρόλο της, τα αποτελέσματα μιας σύγχρονης και ορθολογικής διαχείρισης απορριμμάτων θα συμβάλουν ουσιαστικά σε μια πράσινη, βιώσιμη πόλη που όλοι θέλουμε.
*Η Μαρία Βιτωράκη είναι χημικός μηχανικός MSc. Εξειδικεύεται σε θέματα διαχείρισης αποβλήτων. Διδάσκει στο κολλέγιο Deree, στο πρόγραμμα περιβαλλοντικών σπουδών.
